OTC (Over-the-Counter) İşlemler Nedir?
OTC (Over-the-Counter) işlemler, organize borsalar (Borsa İstanbul, NYSE, Nasdaq vb.) dışında, iki taraf arasında doğrudan yapılan menkul kıymet, türev ürün veya döviz alım-satım işlemleridir.
Bu piyasalara tezgâhüstü piyasalar da denir.
OTC piyasalarında işlemler, genellikle banka, aracı kurum veya finansal kuruluşlar üzerinden gerçekleşir ve tarafların ihtiyaçlarına göre esnek şartlarda düzenlenebilir.
OTC İşlemlerinin Özellikleri
- Borsa dışı: İşlemler resmi borsa platformlarında değil, kurumlar arası doğrudan yapılır.
- Esneklik: Taraflar işlem tutarı, vade, faiz oranı, dayanak varlık gibi koşulları serbestçe belirleyebilir.
- Şeffaflık düşük: Borsadaki gibi standart bir şeffaflık ve denetim yoktur.
- Karşı taraf riski (counterparty risk): Taraflardan birinin yükümlülüğünü yerine getirmemesi riski vardır.
OTC İşlemlerinde Yer Alan Varlıklar
- Döviz piyasaları (FX market): Bankalar arası döviz işlemleri çoğunlukla OTC üzerinden yapılır.
- Türev ürünler: Forward, swap, opsiyon gibi özelleştirilmiş türev sözleşmeler.
- Tahvil ve bono: Birçok borçlanma aracı OTC piyasasında işlem görür.
- Kripto paralar: Pek çok kripto varlık alım-satımı da OTC platformları üzerinden gerçekleşmektedir.
Avantajları
- Esnek ve kişiye/kuruma özel işlem imkânı sağlar.
- Büyük hacimli işlemler için daha uygundur.
- Likiditesi düşük varlıkların alım-satımı yapılabilir.
Dezavantajları
- Düzenleme eksikliği: Resmi borsalara göre daha az denetim altındadır.
- Karşı taraf riski: Taraflardan biri yükümlülüğünü yerine getirmezse zarar ortaya çıkar.
- Şeffaflık sorunu: Fiyat oluşumu borsadaki kadar açık ve şeffaf değildir.
OTC işlemleri, finansal piyasalarda önemli bir rol oynar. Özellikle büyük ölçekli kurumların, özel şartlarla ve standart dışı sözleşmelerle işlem yapmasına olanak tanır. Ancak, şeffaflık ve güvenlik açısından borsa işlemlerine kıyasla daha risklidir. Bu nedenle yatırımcıların risk yönetimi konusunda dikkatli olmaları gerekir.
