Put Opsiyonu Nedir?
Put opsiyonu, opsiyon piyasasında kullanılan ve sahibine belirli bir varlığı (hisse senedi, döviz, emtia vb.) önceden belirlenen bir fiyattan (kullanım fiyatı/strike price) belirli bir tarihe kadar satma hakkı veren türev bir finansal sözleşmedir.
Burada önemli nokta şudur: Put opsiyonu, sahibine satma hakkı tanır ancak satma zorunluluğu getirmez.
Temel Özellikler
- Dayanak varlık: Opsiyonun bağlı olduğu finansal ürün (örneğin bir hisse senedi).
- Kullanım fiyatı (strike price): Opsiyon sahibinin satabileceği önceden belirlenmiş fiyat.
- Vade tarihi: Opsiyonun geçerli olduğu son tarih.
- Prim: Opsiyonu satın almak için ödenen bedel.
Put Opsiyonunun Kullanım Amacı
Korunma (Hedging)
Bir yatırımcı, elinde bulunan hisse senedinin fiyatının düşmesinden endişe ediyorsa, put opsiyonu satın alarak fiyat düşüşüne karşı korunur.
Örneğin:
- Hisse 100 TL’den işlem görüyor.
- Yatırımcı 95 TL kullanım fiyatlı put opsiyonu alıyor.
- Eğer hisse 80 TL’ye düşerse, yatırımcı opsiyon sayesinde hissesini 95 TL’den satabilir ve zararını sınırlandırır.
Spekülasyon
Yatırımcılar, bir varlığın fiyatının düşeceğini öngördüklerinde put opsiyonu alarak düşüşten kâr elde edebilir.
Put Opsiyonunda Taraflar
- Alıcı (Opsiyon sahibi): Satma hakkına sahiptir.
- Satıcı (Opsiyon yazıcısı): Opsiyon kullanıldığında dayanak varlığı almakla yükümlüdür.
Avantajlar ve Riskler
Avantajlar:
- Fiyat düşüşlerine karşı sigorta görevi görür.
- Sınırlı risk, sınırsız kazanç potansiyeli (alıcı için).
Riskler:
- Opsiyon primi ödenir ve eğer fiyat düşmezse opsiyon değersiz kalır.
- Satıcı açısından risk yüksektir, çünkü fiyat düşüşü sınırsız zarar getirebilir.
Put opsiyonu, yatırımcılara hem korunma (hedging) hem de kâr amaçlı spekülasyon imkânı sunan önemli bir finansal enstrümandır. Özellikle risk yönetiminde yaygın olarak kullanılır.
