Bankalar Yırtık Para Kabul Eder mi?
Günlük hayatta cebimize, cüzdanımıza veya kasamıza giren tüm banknotlar zamanla yıpranabilir, yırtılabilir veya zarar görebilir. Bu durumda birçok kişinin aklına aynı soru gelir:
“Bankalar yırtık parayı kabul eder mi?”
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve bankacılık mevzuatına göre yıpranmış banknotların değiştirilmesi belirli kurallara bağlıdır.
Bankalar Yırtık Para Kabul Eder
Bankalar, belirli koşulları sağlayan yırtık, lekeli veya yıpranmış banknotları kabul eder ve sağlam banknotlarla değiştirir.
Ancak her banknot değiştirilemez; kabul için bazı kriterler vardır. Bu kriterler TCMB tarafından belirlenmiştir
Hangi Şartlarda Yırtık Para Değiştirilir?
Banknotun en az %50’sinin sağlam olması gerekir
Yırtılmış veya parçalanmış paranın yarısından fazlası duruyorsa bankalar bunu değiştirmek zorundadır.
Örnekler:
- Banknot ikiye bölünmüş ama parçalar mevcut → Değiştirilir
- Banknotun büyük kısmı kayıp → Değiştirilmez
Banknotun seri numarası görünür olmalıdır
Seri numarası tamamen yoksa bankalar işlem yapmayabilir.
Birleştirilmiş banknotların parçaları aynı paraya ait olmalıdır
Farklı banknot parçalarını birleştirmek mümkün değildir. Aynı banknota ait parçalar bir araya getirilmişse, bantlanmış olsa bile kabul edilir.
Yanmış, suya düşmüş veya kimyasal hasarlı banknotlar
Banka kabul ederse bile genelde TCMB’ye inceleme için gönderilir.
Merkez Bankası uygun görürse ödeme yapılır.
Bankalar Yırtık Parayı Nasıl Değiştirir?
Şube veznesine gidilir
Kimlik gerekmez.
Görevli banknotu kontrol eder
- Yüzey alanı
- Parçaların uyumu
- Sahte olup olmadığı
Uygun ise birebir değişim yapılır
100 TL → 100 TL
50 TL → 50 TL şeklinde.
Çok hasarlı banknotlar TCMB’ye gönderilir
Bu işlem 1–3 hafta sürebilir. Onaylanırsa tutar müşteriye ödenir.
Yırtık Parayı Değiştiremeyen Kurumlar
ATM’ler
Yırtık ve yıpranmış banknotları kabul etmez, geri verir.
POS cihazı ile işlem yapılamaz
Fiziksel banknot zaten POS ile ilgili değildir.
Bazı küçük esnaflar
Banknot bozuksa kabul etmeyebilir ancak bankalar etmek zorundadır.
TCMB’nin Resmî Kuralları
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na göre değişim yapılabilmesi için:
- Banknotun %50’den fazlası olmalı
- Sahte olmamalı
- Aynı banknota ait parçalar bir araya getirilmeli
- Kimlik veya tutanak gerekmez
- Değişim ücretsizdir
TCMB ayrıca ağır hasarlı paraları da kabul edip inceleme sonrası ödeme yapar.
Hangi Bankalar Değiştirir?
Tüm bankalar
- Ziraat Bankası
- Halkbank
- Vakıfbank
- İş Bankası
- Garanti
- Akbank
- Yapı Kredi
- Denizbank
… dahil tüm bankalar mevzuat gereği yırtık para değişimi yapmak zorundadır.
TCMB Şubeleri
Her türlü hasarlı banknotu değiştiren asıl resmi kurumdur.
Örnek Senaryolar
Senaryo 1: Para ikiye ayrıldı
Aynı banknota ait iki parça varsa → Değiştirilir.
Senaryo 2: Köşeden 1 cm yırtık
→ Direkt değişim yapılır.
Senaryo 3: Paranın yarısı yok
%50’nin altındaysa → Değiştirilmez.
Senaryo 4: Para yandı ve yanık bir parça kaldı
Banka TCMB’ye gönderir → Onaylanırsa ödeme yapılır.
Yırtık, yıpranmış veya hasarlı banknotlar belirli kriterleri karşılıyorsa Türkiye’deki tüm bankalarda ücretsiz olarak değiştirilebilir.
Banknotun en az yarısının mevcut olması ve sahte olmaması en önemli koşuldur.
Ağır hasarlı paralar ise TCMB tarafından özel incelemeyle değerlendirilir.
