Amortisman Süresi Nedir?
Amortisman süresi, bir işletmenin sahip olduğu sabit kıymetlerin (demirbaş, makine, bina, araç vb.) ekonomik ömrü boyunca maliyetini gider olarak ayırdığı süreyi ifade eder. Bu süre, varlığın kullanım süresine ve yıpranma payına göre belirlenir. Yani, bir işletme bir varlığı satın aldıysa, bu varlığın bedelini tek seferde gider yazmak yerine belirli yıllara yayarak giderleştirir — işte bu yılların sayısı amortisman süresidir.
Neden Amortisman Ayrılır?
- Vergi avantajı sağlamak: Amortisman, dönemsel gider olarak yazıldığı için vergi matrahını düşürür.
- Maliyet kontrolü: Varlığın ekonomik ömrü boyunca dengeli maliyet dağılımı sağlar.
- Muhasebe doğruluğu: Gerçekçi kar-zarar hesaplaması yapılmasına imkân tanır.
Amortisman Süresini Belirleyen Faktörler
- Varlığın türü (bina, bilgisayar, araç vs.)
- Ekonomik ömrü
- Vergi mevzuatındaki amortisman oranları
- Seçilen amortisman yöntemi (doğrusal, azalan bakiyeler vb.)
Örnek Amortisman Süreleri (Türkiye Vergi Usul Kanunu’na Göre)
| Varlık Türü | Ortalama Amortisman Süresi |
| Binalar | 50 yıl |
| Taşıt araçları (otomobil) | 5 yıl |
| Bilgisayar ve yazıcılar | 4 yıl |
| Mobilya ve demirbaşlar | 10 yıl |
| Makine ve ekipmanlar | 5–10 yıl (türe göre değişir) |
Örnek:
Bir işletme 100.000 TL’lik bir makine aldıysa ve bu makine için 5 yıl amortisman süresi öngörülüyorsa:
Her yıl 100.000 ÷ 5 = 20.000 TL amortisman ayrılır ve gider olarak yazılır.
Amortisman süresi, varlıkların ekonomik ömrü boyunca maliyetlerinin muhasebeleştirilmesini sağlar ve işletmenin mali tablolarını daha gerçekçi gösterir. Doğru belirlenen amortisman süreleri, hem vergi planlamasında hem de maliyet kontrolünde önemli rol oynar. Vergi mevzuatına uygunluk açısından amortisman hesapları dikkatle yapılmalıdır.
