KKTC Merkez Bankası tarafından yayımlanan 2023 yılının dördüncü çeyreğine ilişkin bülten, KKTC ekonomisi ve bankacılık sektörüne dair önemli istatistikler ve değerlendirmeler içeriyor.
Bülten, bankacılık sektörünün öz kaynaklarının bir önceki yılın aynı dönemine göre %81,27 arttığını belirtiyor. Aynı zamanda kredi talebindeki düşüşün devam ettiğini, 2023 yılı Aralık ayı itibarıyla mevduatın %83,97’sinin yabancı para, %16,03’ünün ise Türk parası cinsinden olduğunu vurguluyor. Hava ve deniz yoluyla ülkeye giren yolcu sayısında %36,3’lük bir artış yaşandığına dikkat çekiliyor. Kara kapılarından ülkeye giren kişi sayısının da önemli ölçüde arttığı belirtiliyor.
Ayrıca, 2023 yılı Aralık ayında en yüksek yıllık fiyat artışının eğitim, lokanta ve oteller, haberleşme ve sağlık sektörlerinde yaşandığına dikkat çekiliyor. Çalışma izinli sigortalı sayısındaki değişimde ise üçüncü ülke uyruklu sigortalıların payının arttığı ve toplam sigortalı çalışanlar içindeki oranının %18,2’ye yükseldiği ifade ediliyor.
Bankacılık sektörüne ilişkin açıklamalarda, 2023 yılının Eylül ayı sonunda 200.147,1 milyon TL olan bankacılık sektörünün aktif toplamının, Aralık ayı sonunda bir önceki çeyreğe göre %14,28 artarak 228.721,5 milyon TL’ye yükseldiği ifade edildi. Aralık ayı itibarıyla sektörün brüt kredilerinin 92.047 milyon TL, mevduatının ise 186.718 milyon TL olduğu belirtildi. Açıklamada, 2023 yılının dördüncü çeyreğinde sektörün aktif toplamı içerisinde brüt kredilere ait olanın %40,24 olduğu, brüt kredileri sırasıyla %32,57’lik payla nakit ve nakit benzeri kalemlerin, %18,22’lik payla MDC’nin ve %8,97’lik payla diğer aktiflerin takip ettiği kaydedildi.
-“Kredi talebindeki düşüş devam etti”
Açıklamada, bir önceki yılın aynı dönemine göre brüt kredilerde %62,66 artış olmasına rağmen, brüt kredilerin aktif toplamı içindeki payının 4,91 puan azalarak %40,24’e gerilemesinin, kredi talebindeki düşüşün bir önceki çeyrekte olduğu gibi devam ettiğine işaret ettiği belirtildi. “2023 yılı Aralık ayı itibarıyla, pasif toplamının %81,64’ünü mevduat, %7,35’ini öz kaynaklar, %5,99’unu bankalara borçlar ve %5,03’ünü ise diğer pasifler oluşturmaktadır” denildi.
-“Mevduatın 83,97’si yabancı para, %16,03 Türk parası cinsinden”
Açıklamada, 2023 yılı Aralık ayı itibarıyla 63.900,2 milyon TL olan işletme kredilerinin kredi türleri içerisinde ilk sırada, 15.768,8 milyon TL olan tüketici kredilerinin ise ikinci sırada yer aldığı belirtildi. “2023 yılı Aralık ayı itibarıyla mevduatın %83,97’si yabancı para (YP), %16,03’ü Türk parası (TP) cinsinden olup, Tahsili Gecikmiş Alacaklar (TGA) hariç TP mevduatın krediye dönüşüm oranı %104,49, YP mevduatın krediye dönüşüm oranı ise %36,1 olarak gerçekleşmiştir. Bankacılık sektörünün öz kaynakları 2023 yılı sonunda bir önceki yılın aynı dönemine göre %81,27 oranında artış göstererek 16.819,4 milyon TL seviyesinde gerçekleşmiştir.”
-“Hava ve deniz yoluyla ülkeye giren yolcu sayısında %36.3 artış”
2023 yılında, 2022 yılına göre hava ve deniz yolu ile ülkeye giren yolcu sayısının %36,3 artarak 1 milyon 854 bin 490 kişiye ulaştığı belirtildi. Açıklamada, şu detaylara yer verildi: “Hava ve deniz yolu ile ülkeye gelen yolcu sayısı, 2023 yılının Ekim, Kasım ve Aralık aylarında sırasıyla 192 bin 86, 167 bin 325 ve 166 bin 561 olarak gerçekleşti. 2022 yılında, kara kapılarından ülkemize giren KKTC uyruklular hariç kişi sayısı 3 milyon 484 bin 382 iken, 2023 yılının aynı döneminde bu rakam 4 milyon 672 bin 126 olarak gerçekleşti. 2023 yılında kara kapılarından girişlere bakıldığında, Güney Kıbrıs uyruklu kişilerin 3 milyon 53 bin 389, diğer ülke vatandaşlarının girişlerinin ise 2 milyon 158 bin 588 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
-Enflasyon Oranları:
KKTC’de 2023 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki aya göre enflasyon oranlarının Ekim, Kasım ve Aralık aylarında sırasıyla %1,92, %4,42 ve %5,44 olarak gerçekleştiği belirtildi. Açıklamada, 2023 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı ayına göre yıllık enflasyon oranlarının Ekim ayında %78,60, Kasım ayında %81,99 ve Aralık ayında ise %83,63 olarak gerçekleştiği ifade edildi.
-Yıllık Fiyat Artışının En Yüksek Olduğu Sektörler:
2023 yılının Aralık ayı sonunda yıllık fiyat artışının en yüksek olduğu sektörlerin %116,63 ile eğitim, %111,95 ile lokanta ve oteller, %111,93 ile haberleşme ve %96,09 ile sağlık kalemleri olduğu belirtildi. Ayrıca, 2023 yılı Aralık ayı sonunda en düşük fiyat artışının %64,35 ile gıda ve alkolsüz içecekler kaleminde olduğu kaydedildi.
-Sosyal Sigortalara Kayıtlı Çalışan Sayısında Artış:
Covid-19 salgını öncesinde 119.568 olan sosyal sigortalara kayıtlı çalışan sayısının, 2022 yılı Kasım ayı itibarıyla 127.172 seviyesine, 2023 yılı Kasım ayı itibarıyla ise 141.441 seviyesine yükseldiği ifade edildi. Açıklamada, 2022 yılı Kasım ayı ile 2023 yılı aynı ayı arasında çalışma izinli sigortalı çalışan sayısının %16,89 artarak 54.355’ten 63.537’ye, KKTC vatandaşı sigortalı çalışan sayısının ise %6,98 artarak 72.817’den 77.904’e yükseldiği belirtildi.
