Nikkei 225 Endeksi Nedir?
Japonya, dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi olarak Asya finans piyasalarının merkezinde yer alır. Japon borsasının en bilinen göstergelerinden biri de Nikkei 225 Endeksi’dir. Tıpkı ABD’deki Dow Jones Industrial Average veya Türkiye’deki BIST 100 gibi, Nikkei 225 de yatırımcılar için Japonya ekonomisinin nabzını tutan önemli bir referans endekstir.
Nikkei 225 Endeksinin Tanımı
Nikkei 225, Japonya’nın Tokyo Menkul Kıymetler Borsası’nda (Tokyo Stock Exchange – TSE) işlem gören en büyük ve likit 225 şirketin hisse senetlerinden oluşan borsa endeksidir.
- İlk kez 1950 yılında hesaplanmaya başlanmıştır.
- Endeks, fiyat ağırlıklı bir yapıya sahiptir (yani yüksek fiyatlı hisseler endeks üzerinde daha fazla ağırlığa sahiptir).
- Düzenli olarak Japonya’nın önde gelen ekonomi gazetesi Nihon Keizai Shimbun (Nikkei) tarafından yayımlanır.
Endekste Yer Alan Şirketler
Nikkei 225, Japonya ekonomisinin farklı sektörlerinden şirketleri kapsar:
- Teknoloji: Sony, Nintendo, SoftBank
- Otomotiv: Toyota, Honda, Nissan
- Finans: Mitsubishi UFJ Financial, Nomura Holdings
- Sanayi: Hitachi, Komatsu
- Tüketim: Fast Retailing (Uniqlo’nun sahibi)
Bu çeşitlilik sayesinde Nikkei 225, Japon ekonomisinin genel performansını yansıtır.
Nikkei 225’in Özellikleri
- Fiyat ağırlıklı: Yüksek hisse fiyatına sahip şirketler endeks üzerinde daha etkili olur (Dow Jones’a benzer).
- 225 şirketten oluşur: Japonya’nın en büyük ve en aktif işlem gören şirketleri seçilir.
- Uluslararası takip: Asya’nın en önemli göstergelerinden biridir; küresel piyasalarda da yakından izlenir.
Nikkei 225’in Önemi
- Ekonomik barometre: Japon ekonomisinin büyüme, kriz veya toparlanma süreçlerini yansıtır.
- Yatırımcı rehberi: Yurt içi ve yurt dışı yatırımcılar için Japon borsasının genel görünümünü gösterir.
- Küresel etki: Asya piyasaları açıldığında ilk takip edilen endekslerden biri olduğundan, dünya piyasalarında da yön belirleyici olabilir.
Riskler ve Eleştiriler
- Fiyat ağırlıklı yapısı: Piyasa değerine değil, hisse fiyatına dayalı olduğundan bazı şirketlerin endeks üzerindeki etkisi orantısız olabilir.
- Dalgalanma riski: Küresel krizler, doğal afetler veya kur dalgalanmaları Nikkei’de sert hareketlere yol açabilir.
- Sınırlı temsil: 225 şirket Japonya için çok önemli olsa da, tüm ekonomiyi kapsadığı söylenemez.
Örnek Senaryo
- Toyota hisselerinin fiyatı yükseldiğinde, piyasa değeri benzer olsa bile düşük fiyatlı başka bir şirketten daha fazla endeksi etkiler.
- 2020’de COVID-19 salgını sırasında Nikkei 225 sert düşüş yaşadı; ancak toparlanmayla birlikte Japonya’daki ekonomik iyileşmenin göstergesi haline geldi.
Nikkei 225 Endeksi, Japonya’nın ekonomik gücünü ve şirketlerinin performansını yansıtan en önemli finansal göstergelerden biridir. Hem Asya piyasaları hem de küresel yatırımcılar için referans niteliği taşır. Yatırımcılar için Japon ekonomisinin nabzını tutan bir barometre işlevi görürken, fiyat ağırlıklı yapısı nedeniyle dikkatle yorumlanması gerekir.
